Podczas Festiwalu Innowacji Społecznych i Technologii „Lokalność”, który odbył się w październiku 2022 r. w Concordia Design we Wrocławiu, szczególną uwagę w bloku „Badania nad społecznością lokalną” przykuły wystąpienia dwóch reprezentantów Politechniki Warszawskiej. Katarzyna Modrzejewska z Centrum Zarządzania Innowacjami i Transferem Technologii oraz Tomasz Poczęsny z Działu Ochrony Własności Intelektualnej zaprezentowali, jak uczelnia techniczna może odpowiadać na realne potrzeby społeczne i lokalne wyzwania, wykorzystując potencjał badań, edukacji i współpracy z samorządami.
Innowacje w służbie społeczeństwu
K. Modrzejewska podkreśliła, że Politechnika Warszawska aktywnie uczestniczy w tworzeniu innowacji technologicznych i społecznych, integrując działania badawcze z potrzebami mieszkańców. Uczelnia nie tylko kształci ekspertów gotowych do pracy w Przemyśle 4.0, ale także rozwija rozwiązania w dziedzinach takich jak cyberbezpieczeństwo, Internet rzeczy czy sztuczna inteligencja. Równolegle działa jako inkubator innowacyjnych pomysłów, startupów i spin-offów, tworząc środowisko sprzyjające rozwojowi przedsiębiorczości.
Szczególne miejsce w strategii uczelni zajmuje społeczna odpowiedzialność nauki (SON), rozumiana jako etyczne, transparentne i prospołeczne prowadzenie badań. Jak zaznaczyła prelegentka, naukowcy nie powinni pozostawać obojętni na potrzeby społeczne, wręcz przeciwnie, mają obowiązek aktywnego reagowania na problemy społeczne poprzez tworzenie rozwiązań, które realnie zmieniają życie obywateli.
Trzecia misja uczelni w działaniu
T. Poczęsny z Działu Ochrony Własności Intelektualnej przedstawił, jak realizowana jest tzw. trzecia misja uczelni, obok edukacji i badań naukowych, polegająca na uczestnictwie w rozwoju społecznym i gospodarczym. Politechnika Warszawska działa w tym obszarze poprzez transfer technologii, komercjalizację wyników badań oraz wspieranie projektów odpowiadających na lokalne wyzwania.
Przykładem takiego działania jest współpraca uczelni z jednostkami samorządu terytorialnego (JST) przy projektach design thinking, mających na celu identyfikację problemów i wypracowanie konkretnych prototypów rozwiązań. W latach 2021-2022 w województwie mazowieckim zorganizowano 20 warsztatów, w których udział wzięło ponad 200 osób, z czego 3 opracowane rozwiązania zostały wybrane do dalszego rozwoju przez JST.
Od diagnozy do aplikacji
Szczególnym przykładem wdrożenia innowacji społecznej była zaprezentowana „m-appka ciszy” – aplikacja mobilna służąca do monitorowania poziomu hałasu w Mazowszu, bazująca na danych zbieranych z sensorów umieszczonych na paczkomatach InPostu. Rozwiązanie to odpowiada na problem zanieczyszczenia hałasem, oferując użytkownikom m.in. planowanie tras przez ciche strefy, alerty i edukację na temat wpływu hałasu na zdrowie. Aplikacja została zaprojektowana tak, by była inkluzywna i angażująca, m.in. poprzez funkcje personalizacji i system nagród.
Projekt ten doskonale ilustruje model tworzenia innowacji społecznych stosowany przez PW – od diagnozy problemów lokalnych, przez warsztaty i prototypowanie, po wdrożenie konkretnych rozwiązań przy współudziale mieszkańców, naukowców i samorządów.
Uczelnia zaangażowana społecznie
Oboje prelegenci zgodnie podkreślali, że uczelnie wyższe, szczególnie uczelnie techniczne, mają nie tylko potencjał, ale też obowiązek aktywnego współtworzenia społeczeństwa obywatelskiego. Współpraca między nauką a społecznościami lokalnymi, jak pokazały przykłady z Politechniki Warszawskiej, może prowadzić do realnych zmian i przyczynić się do budowania bardziej inkluzyjnego, innowacyjnego i zrównoważonego społeczeństwa.
Wystąpienia Katarzyny Modrzejewskiej i Tomasza Poczęsnego były nie tylko prezentacją sukcesów Politechniki Warszawskiej, lecz także inspiracją dla innych uczelni i organizacji, aby bardziej śmiało łączyć naukę z praktyką społeczną – dla dobra wspólnego. Festiwal Innowacji Społecznych i Technologii „Lokalność” został zorganizowany przez Fundację SOC TECH LAB.
