Podczas bloku tematycznego pn. Kapitał społeczny społeczności lokalnych w ramach Festiwalu Innowacji Społecznych i Technologii „Lokalność”, przedstawicielki Ośrodka Pomocy Społecznej Dzielnicy Wola m.st. Warszawy – Maria Dąbrowska i Karina Rudzka, zaprezentowały inspirujący projekt integracyjny o nazwie „WOLĘ tu być”. Ich działania w obszarze kapitału społecznego lokalnej społeczności ukazują, jak w praktyce można przełamywać bariery i stereotypy dotyczące osób z doświadczeniem niepełnosprawności oraz kryzysu psychicznego.
Nowy model wsparcia
Projekt „WOLĘ tu być” wyrósł z praktyki działania klubu „Pod Daszkiem”, który od lat zapewniał przestrzeń dla osób z doświadczeniem kryzysu psychicznego. Nowa formuła zakładała jednak odejście od tradycyjnych podziałów uczestników według rodzaju niepełnosprawności. Zamiast tego, stworzono środowisko otwarte i samopomocowe – miejsce, gdzie ważniejsze od etykiet są relacje, potrzeby i wartości. W klubie prowadzone są treningi umiejętności społecznych, kulinarnych, higienicznych i poznawczych, a także działania integrujące z lokalną społecznością – wycieczki, spotkania kulturalne, warsztaty i wsparcie socjalne.
Innowacja włączenia
Zwykle osoby z niepełnosprawnością intelektualną i osoby z zaburzeniami psychicznymi uczestniczą w odrębnych zajęciach. Zespół z OPS Wola zdecydował się zburzyć ten podział. „Nasze doświadczenia pokazują, że potrzeby i wartości uczestników są takie same, a zajęcia mogą być rozwojowe dla każdego”, podkreślały prelegentki. Klub „WOLĘ tu być” stał się przestrzenią, która łączy różnorodność, sprzyja wzajemnemu zrozumieniu i przeciwdziała wykluczeniu.
Uzasadnienie systemowe
Wystąpienie z OSP Woli doskonale wpisało się w główną ideę festiwalu – poszukiwania lokalnych, skutecznych i skalowalnych innowacji społecznych. Inicjatywa „WOLĘ tu być” nie tylko przeciwdziała wykluczeniu, ale również wzmacnia potencjał samych uczestników, rozwija ich kompetencje społeczne i życiowe, a także buduje poczucie przynależności. Jest też odpowiedzią na szerszy problem systemowy – braku zintegrowanych form wsparcia dla osób w spektrum różnych trudności.
Doświadczenie OPS Wola pokazuje, że skuteczna innowacja społeczna nie musi opierać się na wysokich nakładach technologicznych. Kluczowe są otwartość na zmiany, przełamywanie instytucjonalnych schematów oraz gotowość do eksperymentowania z nowymi formami współpracy i włączania mieszkańców. Projekt z Warszawy może być inspiracją dla innych samorządów, instytucji pomocy społecznej i organizacji pozarządowych w Polsce. Festiwal Innowacji Społecznych i Technologii „Lokalność” został zorganizowany przez Fundację SOC TECH LAB.
